ልምዲ መርዓ ብሃገር

ልምዲ ኣፍሪቃ

ኢትዮጵያ

ኣብ ኢትዮጵያ ሓዳር ብወገን መርዓዊ ሽማግለታት (ሽማግለ) ብምልኣኽ እዩ ዝጅምር እሞ ድሕሪኡ ኣብ መንጎ እቶም ወገናት ሕብረት ክህሉ ይሓቱ። እቶም ሽማግለታት ብዛዕባ መውስቦ (ጧሎሽ) ይዛተዩ እሞ፡ እቶም ክምርዓዉ ዝሓሰቡ መርዓውቲ፡ እንተወሓደ ሸውዓተ ወለዶታት መስመር ወለዶኦም ብምፍታሽ ኣዝማድ ከምዘይኮኑ የረጋግጹ። መውስቦ ኣብ ስምምዕ ምስተበጽሐን ኣብ መንጎ እቲ ክምርዓውን ዝዓለመ መርዓውን ርክብ ከምዘየለ ምስተረጋገጸን፡ እቲ መርዓ ይእወጅ እሞ እቶም ስድራቤታት ንናይ ቤተክርስትያን/መስጊድ ስነ-ስርዓትን ስነ-ስርዓት መልስ(i)ን ምድላዋት ይጅምሩ[clerify]። ኣብ መዓልቲ መርዓ መርዓውን መርዓውትን (ሚዜ) ንግሆ ንግሆ ኣብ እንዳ መርዓዊ ተዳልዮም ናብ እንዳ ወለዲ መርዓት ብምኻድ ስነ-ስርዓት መርዓ ይጅምሩ። ኣብ እንዳ ወለዲ መርዓት፡ መርዓት ተዳልያ ኮፍ ኢላ ምምጻእ መርዓዊ ትጽበ። መርዓውን መርዓኡን ምስ በጽሑ፡ ስድራ መርዓትን ፈተውትን ነቲ መእተዊ ገዛ ብስነ-ስርዓት ይዓጽውዎ። እቶም መርዓውቲ ወይ መርዓዊ ንመርዓዊ ሒዞም ምእንቲ ክኸዱ ወይ ናብ ገዛ ክኣትዉ ወይ ጉቦ ክህቡ ኣለዎም። ብተወሳኺ እቲ ዝበለጸ ሰብኣይ ሽታ ሒዙ ኣብ ውሽጢ ገዛ ስድራቤት መርዓት ኣብ ኩሉ ቦታታት ይነጽጎ። ድሕሪ እዚ ስነ-ስርዓት መርዓዊ ንመርዓቱ ኣውጺኡ ምስ ሰልፊ ናብ ቤተክርስትያን/መስጊድ ብምኻድ መብጽዓ መርዓኦም ይወስዱ።

ድሕሪ እቲ ሃይማኖታዊ ስነ-ስርዓት፡ መስርዕ መርዓ ናብ ሓደ መናፈሻ/ጀርዲን ይሰጋገር፡ ኣብኡ ድማ ንኣጋይሽ ምሳሕ ይቐርብ። ብድሕሪኡ፡ እቲ መርዓ ብተለምዶ ስእሊ ክስእል ከሎ፡ ኣጋይሽ ናብቲ ጽንብል መንገዶም ይኸዱ። ኣብቲ መቐበሊ ኣጋይሽ ከከም ብሄር እታ ስድራቤት ሓያሎ ባህላዊ ትልሂታት ይቐርቡ። መርዓታት ኢትዮጵያ ብተለምዶ ናይ ኢትዮጵያ መግብን ቀጥታዊ ሙዚቃን ዘቕርቡ ኮይኖም እቲ ድግስ ብተለምዶ ክሳብ ንግሆ ይቕጽል። ስነ-ስርዓት መርዓ ንምዕጻው፡ ሽማግለታት ኣብ መውጽኢ ናይቲ ቦታ ኮፍ ኢሎም መርዓውቲ ምስቶም መርዓዊ ውድብ ኮይኖም ካብቲ ቦታ ክወጹ ከለዉ ብርኪ እቶም ሽማግለታት ይሰግዱን ይስዕሙን። እዚ ብተለምዶ ኣብታ ቀዳመይቲ መዓልቲ ናይ ሓደ ልሙድ መርዓ ኢትዮጵያ ዝፍጸም መደምደምታ እዩ።

ስነ-ስርዓት መልስ(i) ኣብ ብሄራዊ ውርሻ ስድራቤት ዝምርኮስ ኮይኑ፡ ብተለምዶ ግን ካብቲ ቀዳማይ ስነ-ስርዓት ዝነኣሰ ኮይኑ፡ ናይ ቀረባ ኣዕሩኽን ቤተሰብን ኣብ ነንሕድሕዶም ገለ ግዜ ዘሕልፉሉን ነቶም ሓደስቲ ዝተመርዓዉ መጻምድቲ ምጽንባል ዝቕጽሉሉን እዋን እዩ።