ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ስነ ጥበብ

ስነ-ጥበብ ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ዝኾነ ስነ-ጥበባዊ ስርሓት ብፍላይ ድማ ምስልታትን ሙዚቃዊ ድርሰታትን፡ ብኣጠቓቕማ ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ (AI, ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ስነ ጥበብ) ፕሮግራማት፡ ከም ጽሑፍ ናብ ምስሊ ሞዴላትን ሙዚቃዊ ጀነሬተራትን ዝፍጠር እዩ። ሓደ ሓደ ግዜ ምስ ዲጂታላዊ ስነ-ጥበብ ይደናገር።[1] ክልቲኦም ስነ-ጥበብ AIን ዲጂታላዊ ስነ-ጥበብን ኣጠቓቕማ ቴክኖሎጂ ዘጠቓልሉ ክኾኑ እንከለዉ፡ ስነ-ጥበብ AI ግን ካብ ሰብኣዊ ስነ-ጥበባውያን ቀጥታዊ እታው ከይተራእየ ብናጻ ስነ-ጥበብ ከፍሪ ዝኽእል ጀነሬቲቭ ኣልጎሪዝምን ዓሚቕ ትምህርታዊ ሜላታትን ብምጥቃም ዝልለ እዩ።

ቀዳሞት ታሪኽ

ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ከም ኣካዳሚያዊ ስነ-ፍልጠት ኣብ 1956 ተመስሪቱ፡ ካብኡ ንደሓር ኣብ ዝነበሩ ዓሰርተታት ዓመታት ድማ ሓያሎ ማዕበላት ተስፋ ኣጋጢምዎ።[3] ካብ ዝምስረት ኣትሒዙ ኣብ ዓውዲ ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ተመራመርቲ ብዛዕባ እንታይነት ኣእምሮ ወዲ ሰብን ሰብ ዝመስል ብልሒ ዝተዓደሉ ኣርቲፊሻል ፍጡራት ምፍጣር ዘስዕቦ ስነ-ምግባራዊ ሳዕቤንን ፍልስፍናዊ ስነ-ሞጎት ኣልዒሎም፤ እዞም ጉዳያት እዚኦም ቅድሚ ሕጂ ካብ ጥንቲ ጀሚሮም ብጽውጽዋይ፡ ልቢ ወለድን ፍልስፍናን ዝተዳህሰሱ እዮም።

መሳርሕታትን ኣሰራርሓታትን

ምስሊ

ብዙሓት ኣገባባት ንምፍጣር ስነ-ጥበብ AI ተማሂዞም እዮም፣ ንኣብነት ብኣገባባዊ "ሕጊ መሰረት ዝገበረ" ምፍጣር ምስልታት ብሕሳባዊ ቅዲታት፣ ንብራሽ ምውቃዕን ካልእ ዝተቐብአ ውጽኢትን ዘምስል ኣልጎሪዝማት፣ ከምኡ'ውን ከም ጀነሬቲቭ ተጻባኢ መርበባት (GANs)ን ትራንስፎርመርን ዝኣመሰሉ ዓሚቕ ትምህርቲ ኣልጎሪዝማት።

ሓደ ካብቶም ቀዳሞት ኣገደስቲ ስርዓታት ስነ-ጥበብ AI AARON ዝበሃል ኮይኑ፡ ካብ መወዳእታ 1960ታት ጀሚሩ ኣብ ዩኒቨርሲቲ ካሊፎርንያ ኣብ ሳንዲያጎ ብሃሮልድ ኮሄን ዝተማዕበለ እዩ።[5] AARON ኣብ ዘመነ ፕሮግራሚንግ GOFAI ዝያዳ ፍሉጥ ኣብነት ስነ-ጥበብ AI ኮይኑ፡ ቴክኒካዊ ምስልታት ንምፍራይ ምሳልያዊ ሕጊ መሰረት ዝገበረ ኣገባብ ስለዝጥቀም እዩ።[6] ኮሄን ንኣሮን ነቲ ናይ ስእሊ ተግባር ኮድ ክገብረሉ ዝኽእል ዕላማ ሒዙ እዩ ኣማዕቢልዎ። ኣሮን በቲ ቀዳማይ መልክዑ ቀለልቲ ጸሊምን ጻዕዳን ስእልታት ፈጢሩ። ኮሄን ድሒሩ ነቲ ስእልታት ብምስኣል ይውድኦ ነበረ። ኣብ ምሉእ ዓመታት ኣሮን እውን ዝስእለሉ መንገዲ እውን ከማዕብል ጀመረ። ኮሄን ንኣሮን ብዘይ ሽምግልና ኮሄን ብባዕሉ እቲ መደብ ዝመረጾም ፍሉያት ብራሻታትን ቀለምን ተጠቒሙ ንኽስእል ዲዛይን ገይሩ።[7]

ኣብነት ናይቲ ብ VQGAN+CLIP (NightCafe Studio) ዝተሰርሐ ምስሊ ጀነሬቲቭ ኣድቨርሳርያል ኔትወርክስ (GANs) ኣብ 2014 ዝተነድፉ እዮም።እዚ ስርዓት እዚ ሓደስቲ ምስልታት ንምፍጣር "ጀነሬተር" ከምኡ'ውን ኣየኖት ዝተፈጥሩ ምስልታት ከም ዕዉታት ከምዝቑጸሩ ንምውሳን "ጀነሬተር" ይጥቀም።[8] ኣብ 2015 ብጉግል ዝተዘርግሐ ዲፕድሪም፡ ብመገዲ ኣልጎሪዝሚክ ፓረይዶልያ ኣቢሉ ኣብ ምስልታት ዝርከቡ ቅዲታት ንምርካብን ንምዕባይን ዝሕግዝ ኮንቮሉሽናል ኒውራል ኔትወርክ ይጥቀም፡ በዚ ድማ ኮነ ኢልካ ልዕሊ ዓቐን ዝተመስርሑ ምስልታት ይፈጥር።[9][10][11] ድሕሪ ምዝርጋሕ ዲፕድሪም፡ ሓያሎ ኩባንያታት ንስእልታት ናብ ስነ-ጥበብ ዝመስል ምስሊ ዝቕይሩ ኣፕታት ብቅዲ ፍሉጣት ስብስባት ስእልታት ኣውጺኦም እዮም።[12][13] ኣብ 2018 ዝተጀመረ መርበብ ሓበሬታ ኣርትብሪደር፡ ተጠቀምቲ ከም ገጽ፡ መልክዓ ምድርን ቅብኣን ዝኣመሰሉ ምስልታት ንምፍራይን ንምቕያርን ዘኽእሎም ሞዴላት StyleGANን BigGANን[14][15] ይጥቀም።

ሓያሎ ፕሮግራማት ካብ ጽሑፍ ናብ ምስሊ ሞዴላት ተጠቒሞም ኣብ ዝተፈላለዩ ናይ ጽሑፍ ምልክታት ተመርኲሶም ዝተፈላለዩ ምስልታት ይፈጥሩ። ንሳቶም ድማ ኣብ 2021 ዝተዘርግሐ VQGAN+CLIP፣[17] ኣብ ጥሪ 2021 ተኸታታሊ ምስልታት ዝዘርግሐ ናይ OpenAI DALL-E፣ [18] ናይ Google Brain Imagenን Partiን ኣብ ግንቦት 2022 ዝተኣወጀ፣ ናይ Microsoft NUWA-Infinity፣[19] ይርከብዎም ][20] ከምኡ’ውን ኣብ ነሓሰ 2022 ዝተዘርግሐ Stable Diffusion.[21][22] Stability.ai ድሪምስቱድዮ ዝበሃል Stable Diffusion ዝበሃል መርበብ ሓበሬታ ኣለዎ።[23] ርጉእ ዝርገሐ ምንጪ ዝረኽብዎ ሶፍትዌር ኮይኑ፡ ተወሳኺ ምዕባለ ከም ፕላጊናት ንክሪታ፡ ፎቶሾፕ፡ ብሌንደርን ጂኤምፒን ዘኽእል ኮይኑ፡[24] ከምኡ’ውን ኣብ መርበብ ሓበሬታ ዝተመርኮሰ ክፉት ምንጪ ተጠቃሚ መተሓላለፊ ኣውቶማቲክ1111።[25][26][27]

ካልኦት ብዙሓት ናይ AI ስነ-ጥበብ ወለዶ ፕሮግራማት ኣለዉ ንኣብነት ቀለልቲ ንተጠቃሚ ዝገጥሙ ናይ ሞባይል መተግበሪታትን ጁፒተር ደፍተርን ሓያል GPUs ብውጽኢታዊ መንገዲ ንኽሰርሑ ዝጠልቡ።

ጽልዋን ኣተገባብራን

ኣብ MoMA ዝተኻየደ ምርኢት "Thinking Machines: Art and Design in the Computer Age, 1959–1989" ሓፈሻዊ ትሕዝቶ ናይ AI ኣፕሊኬሽናት ንስነ-ጥበብ፡ ስነ-ህንጻን ዲዛይንን ኣቕሪቡ። ንኣጠቓቕማ ኤ.ኣይ ኣብ ሎስ ኣንጀለስን ፍራንክፈርትን ተኻይዱ። ኣብ ጽድያ 2018 ማሕበር ኮምፒዩተር ማሽነሪታት ንኮምፒዩተርን ስነጥበብን ዝምልከት ሕታም መጽሔት ወፍዩ። ኣብ ሰነ 2018፡ "Duet for Human and Machine"፡ ተዓዘብቲ ምስ ኣርቲፊሻል ኢንተለጀንስ ክራኸቡ ዘፍቅድ ስነ-ጥበባዊ ስርሓት፡ ኣብ ማእከል ስነ-ጥበብ + ቴክኖሎጂ ቢል ንፈለማ እዋን ተራእዩ። ኣውስትርያ ኣርስ ኤሌክትሮኒካን ቤተ መዘክር ተግባራዊ ስነ ጥበብን ቪየናን ኣብ 2019 ብዛዕባ AI ምርኢታት ከፊቱ።ኣርስ ኤሌክትሮኒካ ኣብ 2019 ዝተኻየደ ፈስቲቫል "Out of the box"፡ ተራ ስነ-ጥበብ ኣብ ዘላቒ ሕብረተሰባዊ ለውጢ ዳህሲሱ።

ኣብነታት ናይ ከምዚ ዓይነት ምውሳኽ ንኣብነት. ምስፍሕፋሕ ዘይንግዳዊ ኒች ቅዲታት (ልሙዳት ኣብነታት ከም ሶላርፓንክ ዝኣመሰሉ መውጽኢታት ሳይበርፓንክ እዮም) ብኣማተር ምኽኣል፣ ልብ-ወለድ መዘናግዒ፣ ልብ-ወለድ ምናባዊ ጸወታ ቁልዕነት፣[ተወሳኺ ምጥቃስ(ታት) የድሊ] ኣዝዩ ቅልጡፍ ፕሮቶታይፕ ምግባር፣[29] ምውሳኽ ተበጻሕነት ስነ-ጥበብ ምግባር[29] ከምኡ’ውን... ስነ-ጥበባዊ ውጽኢት ኣብ ሓደ ጻዕርን/ወይ ወጻኢታትን/ወይ ግዜን[29] – ንኣብነት. ብመንገዲ ምፍጣር ረቂቕ፡ ምትብባዕ፡ ረቂቕ-ምጽራይን ምስሊ-ኣካላትን (Inpainting)።

ስነ-ጥበብ AI ዘጠቓለለ ስነ-ጥበባዊ ሚድያ፡ ኣብ 2022 ኣብ ዝቕጽሉ ዓመታት ንንግዲ ዝጸሉ ብቴክኖሎጂ ዝምራሕ ዓቢ ኣንፈት ተባሂሉ ተገሊጹ ኣሎ።[29]

ቅልጡፍ ምህንድስናን ምክፋልን ምግባር

ንገለ ካብ ጽሑፍ ናብ ምስሊ ሞዴላት ዝቐርቡ ምልክታት ምስልታትን ቁልፊ ቃላትን ከምኡ’ውን ክውነኑ ዝኽእሉ መለክዒታትን ከም ስነ-ጥበባዊ ቅዲ ዝኣመሰሉ ከጠቓልሉ ይኽእሉ እዮም፣ እዚ ድማ መብዛሕትኡ ግዜ ብመንገዲ ከም "ብቅዲ [ስም ስነ-ጥበባዊ]" ዝኣመሰሉ መፍትሕ ሓረጋት ኣብቲ ምልክት[30] ከምኡ'ውን ይጥቀሙ /ወይ ምርጫ ሰፊሕ ስነ-ጽባቐ/ስነ-ጥበባዊ ቅዲ።[31][32] ካብ ምስሊ ጀነሬተራት ፍሉይ ምስሊ ንምፍጣር ኣብ ዝሕግዙ ምልክታት ንምክፋል፣ ንምንጋድ፣ ንምድላይ፣ ንምፍራይ/ምጽራይን/ወይ ንምትሕብባርን ዝሕግዙ መድረኻት ኣለዉ።[33][34][35][36] መብዛሕትኡ ግዜ ምልክታት ምስ ምስልታት ኣብ ከም redditን AI art-dedicated websitesን ዝኣመሰሉ ምስሊ ዝካፈሉ መርበባት ሓበሬታ ይካፈሉ። ንወለዶ ምስልታት ዝውዕሉ ምሉእ እታው ወይ ዝርዝራት ኣይኮኑን።

ዕብየት

ተወሳኺ ተግባራት ኣብ ምምዕባል ይርከቡን ዝተፈላለዩ ኣፕሊኬሽናት ከማሓይሹ ወይ ሓደስቲ ከኽእሉ ይኽእሉ - ከም "ጽሑፋዊ ምግልባጥ" እዚ ድማ ካብ ውሑዳት ምስልታት ዝተማህሩ ብተጠቃሚ ዝቐርቡ ኣምር (ከም ነገር ወይ ቅዲ) ምጥቃም ምኽኣል ዘመልክት እዩ። ብጽሑፋዊ ምግልባጥ፡ ልብ-ወለድ ብሕታዊ ስነ-ጥበብ ካብቲ ተዛማዲ ቃል(ታት) (እቶም ኣብቲ ዝተማህረ፡ መብዛሕትኡ ግዜ ኣብስትራክት፡ ኣምር ዝተመደቡ ቁልፊ ቃላት)[37][38] ከምኡ’ውን ሞዴል መቐጸልታታት/ደቂቕ ምቅናስ (ከምኡ’ውን ርአ፤ ድሪምቡት)።

ዝፍጠሩ ምስልታት ሓደ ሓደ ግዜ ከም ስኬች[32] ወይ ትሑት ወጻኢታት ዘለዎም ፈተነታት[39] ወይ ስእሊ ናይ መርትዖ-ኣምር-መድረኽ ሓሳባት ይጥቀሙ - ተወሳኺ ተግባራት ወይ ምምሕያሻት ምስ ድሕሪ ወለዶ ብኢድ ዝግበር ኣርትዖት (ፖሊሽ ወይ ስነ-ጥበባዊ ኣጠቓቕማ) ናይ... ኣብ ምልዕዓል ዝተመርኮሰ ስነ-ጥበብ[ተወሳኺ ምጥቃስ(ታት) የድሊ] (ከም ስዒቡ ዝመጽእ ምትዕርራይ ምስ ኣርታዒ ምስሊ)።[39] ኣብ ጉዳይ ርጉእ ዝርገሐ፡ እቲ ቀንዲ ቅድሚ ስልጠና ዝወሰደ ሞዴል ኣብ Hugging Face Hub ይካፈል።[40]